استاندارد شارژ GB/T (چینی)

در کنار استانداردهای شناخته‌شده جهانی مانند CCS و CHAdeMO، استاندارد شارژ GB/T به عنوان استاندارد ملی رسمی برای شارژ خودروهای برقی (EVs) در جمهوری خلق چین، نقش حیاتی و رو به رشدی در صنعت خودروهای الکتریکی ایفا می‌کند. “GB” در GB/T مخفف “Guobiao” به معنی “استاندارد ملی” است و “T” نشان‌دهنده یک استاندارد توصیه شده (Recommended Standard) است. با توجه به اینکه چین بزرگترین بازار خودروهای برقی در جهان است، شناخت استاندارد شارژ GB/T: استاندارد ملی شارژ خودروهای برقی در چین برای هر بازیگری در این صنعت (از تولیدکنندگان خودرو و شارژر گرفته تا مصرف‌کنندگان و ارائه‌دهندگان زیرساخت) بسیار مهم است. این دانشنامه به بررسی جزئیات استاندارد شارژ GB/T، مشخصات فنی، کانکتورها، سازگاری و چشم‌انداز آینده آن می‌پردازد.

استاندارد شارژ GB/T: استاندارد ملی شارژ خودروهای برقی در چین

استاندارد شارژ GB/T مجموعه‌ای از استانداردهای فنی است که توسط دولت چین برای انواع تجهیزات شارژ و پورت‌های ورودی خودروهای برقی تعیین شده است. این استاندارد تضمین‌کننده سازگاری بین خودروهای تولید شده در چین یا وارد شده به این کشور و زیرساخت شارژ موجود در سراسر چین است. از آنجایی که بازار خودروهای برقی چین به سرعت در حال گسترش است و سهم قابل توجهی از فروش جهانی خودروهای برقی را به خود اختصاص داده، استاندارد شارژ GB/T عملاً به یکی از پرکاربردترین استانداردهای شارژ در جهان تبدیل شده است، هرچند استفاده اصلی آن در داخل مرزهای چین است. تولیدکنندگان خودروهای برقی که قصد فعالیت در بازار چین را دارند، ملزم به رعایت این استاندارد در محصولات خود هستند.

کانکتورهای جداگانه برای شارژ AC و DC در استاندارد GB/T

یکی از ویژگی‌های متمایز استاندارد شارژ GB/T در مقایسه با استانداردی مانند CCS، استفاده از کانکتورهای جداگانه برای شارژ AC و DC در استاندارد GB/T است. خودروهایی که از این استاندارد پشتیبانی می‌کنند، بر روی بدنه خود دارای دو پورت ورودی جداگانه هستند:

• پورت و کانکتور شارژ AC (GB/T AC): این پورت برای شارژ با توان کمتر و معمولاً در خانه یا ایستگاه‌های شارژ کند استفاده می‌شود. کانکتور آن دارای پین‌هایی برای انتقال فازهای جریان متناوب، نول، زمین و پین‌های ارتباطی است. شکل ظاهری این کانکتور با کانکتورهای AC استاندارد در اروپا (Type 2) یا آمریکای شمالی (Type 1) متفاوت است.
• پورت و کانکتور شارژ DC (GB/T DC): این پورت برای شارژ سریع با توان بالا در ایستگاه‌های شارژ عمومی و سریع استفاده می‌شود. کانکتور آن بزرگتر از کانکتور AC است و پین‌های مجزایی برای انتقال جریان مستقیم با ولتاژ بالا و همچنین پین‌های ارتباطی برای کنترل فرآیند شارژ دارد. این کانکتور نیز از نظر فیزیکی با کانکتورهای CHAdeMO یا CCS متفاوت است.

این رویکرد دو پورتی، مدیریت فرآیندهای شارژ AC و DC را از نظر سخت‌افزاری در خودرو ساده‌تر می‌کند، اما در عین حال نیاز به دو کابل و کانکتور متفاوت در ایستگاه‌های شارژ چندمنظوره را ایجاد می‌نماید.

مشخصات فنی و قابلیت‌های شارژ سریع DC استاندارد GB/T

استاندارد شارژ GB/T نیز مانند سایر استانداردهای شارژ سریع، به طور مداوم در حال تکامل است تا از توان‌های بالاتر و سرعت شارژ بیشتر پشتیبانی کند. مشخصات فنی و قابلیت‌های شارژ سریع DC استاندارد GB/T شامل طیف وسیعی از توان‌ها و ولتاژها می‌شود:

• توان‌های شارژ: در ابتدا، توان‌های شارژ سریع GB/T ممکن بود پایین‌تر از استانداردهای غربی باشد، اما نسخه‌های جدیدتر استاندارد GB/T و زیرساخت‌های شارژ در چین به سرعت توسعه یافته‌اند و قادر به ارائه توان‌های شارژ DC بسیار بالا، گاهی معادل یا حتی فراتر از بالاترین توان‌های CCS (بالای ۳۵۰ کیلووات) هستند.
• ولتاژها: استاندارد GB/T برای پشتیبانی از معماری‌های مختلف باتری در خودروها، از ولتاژهای گوناگونی در محدوده DC پشتیبانی می‌کند.
• ارتباطات: ارتباط بین خودرو و ایستگاه شارژ در استاندارد GB/T معمولاً از طریق پروتکل ارتباطی CAN bus صورت می‌گیرد، شبیه به استاندارد CHAdeMO.

توسعه سریع این استاندارد و زیرساخت مرتبط با آن، عامل کلیدی در گسترش سریع بازار خودروهای برقی در چین بوده است.

چگونگی ارتباط و سازگاری استاندارد GB/T با خودروهای وارداتی و صادراتی

با توجه به اینکه استاندارد شارژ GB/T یک استاندارد ملی است، چگونگی ارتباط و سازگاری استاندارد GB/T با خودروهای وارداتی و صادراتی به یک موضوع مهم تبدیل می‌شود.

• خودروهای وارداتی به چین: خودروهایی که در ابتدا برای بازارهای خارج از چین طراحی شده‌اند و از استانداردهای دیگری مانند CCS یا CHAdeMO استفاده می‌کنند، برای شارژ در ایستگاه‌های عمومی چین نیاز به استفاده از آداپتورهای تبدیل استاندارد دارند. این آداپتورها امکان اتصال کانکتور GB/T را به پورت ورودی خودرو فراهم می‌کنند.
• خودروهای چینی صادراتی: خودروسازان چینی که محصولات خود را به بازارهای اروپا، آمریکای شمالی یا سایر مناطق صادر می‌کنند، باید خودروهای خود را مجهز به پورت‌های شارژ مطابق با استانداردهای آن مناطق (مانند CCS Type 2 در اروپا، CCS Type 1 یا NACS در آمریکای شمالی) کنند. این امر ممکن است نیازمند طراحی مجدد یا ارائه گزینه‌های متفاوت برای بازارهای مختلف باشد.

این وضعیت نشان‌دهنده چالش جهانی در زمینه استانداردسازی زیرساخت شارژ و لزوم وجود راه‌حل‌هایی مانند آداپتورها یا خودروهای چند-استاندارد در دوره گذار است.

آینده استاندارد GB/T و همکاری در توسعه استاندارد بین‌المللی ChaoJi

آینده استاندارد GB/T و همکاری در توسعه استاندارد بین‌المللی ChaoJi نشان‌دهنده جاه‌طلبی چین برای ایفای نقش محوری در آینده استانداردهای شارژ جهانی است. چین و ژاپن (از طریق انجمن CHAdeMO) به طور مشترک بر روی توسعه استاندارد شارژ سریع نسل بعدی به نام ChaoJi کار می‌کنند که به عنوان CHAdeMO 3.0 یا GB/T/CHAdeMO نیز شناخته می‌شود.

هدف ChaoJi ایجاد یک استاندارد جهانی با توان‌های بسیار بالاتر (تا ۹۰۰ کیلووات و بیشتر) و اتصالات فیزیکی جدید است که کوچکتر و سبک‌تر از کانکتورهای فعلی CHAdeMO و GB/T باشند. برنامه‌ریزی شده است که ChaoJi با استفاده از آداپتورها با استانداردهای فعلی GB/T و CHAdeMO سازگار باشد. نقش استاندارد GB/T در توسعه استاندارد بین‌المللی ChaoJi محوری است، چرا که این استاندارد جدید بر پایه تجربیات و زیرساخت موجود در چین و ژاپن بنا شده است. موفقیت ChaoJi در کسب پذیرش در بازارهای خارج از چین، عامل تعیین‌کننده‌ای در آینده استاندارد GB/T و تأثیر آن بر چشم‌انداز جهانی استانداردهای شارژ خواهد بود.

نتیجه‌گیری

استاندارد شارژ GB/T به عنوان استاندارد ملی شارژ خودروهای برقی در چین، یک استاندارد بسیار مهم در صنعت خودروهای برقی جهانی است. این استاندارد با استفاده از کانکتورهای جداگانه برای شارژ AC و DC و مشخصات فنی و قابلیت‌های شارژ سریع DC استاندارد GB/T که به سرعت در حال پیشرفت هستند، زیرساخت شارژ بزرگترین بازار EV جهان را شکل داده است. چگونگی ارتباط و سازگاری استاندارد GB/T با خودروهای وارداتی و صادراتی نشان‌دهنده چالش‌های استانداردسازی بین‌المللی است. با این حال، آینده استاندارد GB/T به طور فعال در حال شکل‌گیری است و همکاری آن در توسعه استاندارد بین‌المللی ChaoJi، گامی مهم به سوی نسل بعدی شارژ سریع با پتانسیل تأثیرگذاری جهانی محسوب می‌شود. درک استاندارد شارژ GB/T برای هر فعال در صنعت خودروهای برقی، به خصوص کسانی که با بازار چین در ارتباط هستند، امری ضروری است.