سیستم تعلیق چند اتصالی (Multi-link Suspension) نوعی سیستم تعلیق مستقل (Independent Suspension) است که به طور گسترده در خودروهای مدرن، به‌خصوص در محور عقب خودروهای سواری با کیفیت بالا و همچنین در بسیاری از خودروهای برقی (EVs) و هیبریدی، برای ارائه ترکیبی بهینه از کیفیت سواری، هندلینگ، پایداری و چسبندگی به سطح جاده مورد استفاده قرار می‌گیرد. وجه تمایز اصلی این سیستم، استفاده از سه یا تعداد بیشتری (معمولاً پنج) اتصال یا بازوی مجزا برای اتصال توپی چرخ به شاسی خودرو یا شاسی فرعی (Subframe) است.
نحوه کارکرد سیستم تعلیق چند اتصالی
در یک سیستم تعلیق مستقل، حرکت عمودی هر چرخ مستقل از چرخ سمت دیگر است. در سیستم Multi-link، این استقلال و نحوه حرکت چرخ با استفاده از اتصالات متعدد کنترل می‌شود:
- اتصالات یا بازوها: چندین (سه تا پنج یا بیشتر) بازوی فلزی با طول و زاویه متفاوت توپی چرخ را به نقاط مشخصی بر روی شاسی یا شاسی فرعی متصل می‌کنند. هر بازو دارای نقاط اتصال مفصلی (بوش‌ها) است که اجازه حرکت در جهات مشخصی را می‌دهد.
- کنترل دقیق هندسه چرخ: با طراحی دقیق طول و زاویه این اتصالات و محل نقاط اتصال آن‌ها به شاسی، مهندسان می‌توانند نحوه تغییر پارامترهای هندسی چرخ (مانند زاویه کمبر، زاویه تو و زاویه کستر) را در طول حرکت سیستم تعلیق (مانند بالا و پایین رفتن چرخ در اثر ناهمواری‌ها یا غلتش بدنه در پیچ‌ها) به دقت کنترل کنند. این کنترل دقیق، کلید اصلی مزایای سیستم Multi-link است.
- جذب نیروها: اتصالات مختلف نیروهای وارد بر چرخ (ناشی از شتاب‌گیری، ترمزگیری و پیچیدن) را جذب و به شاسی منتقل می‌کنند و در عین حال هندسه مورد نظر چرخ را حفظ می‌نمایند.
مزایای سیستم تعلیق چند اتصالی
استفاده از سیستم تعلیق چند اتصالی مزایای قابل توجهی نسبت به سیستم‌های تعلیق مستقل ساده‌تر (مانند مک‌فرسون استرات) یا سیستم‌های نیمه‌مستقل (مانند تورشن بیم) دارد:
- کیفیت سواری برتر: به دلیل کنترل دقیق‌تر حرکت چرخ‌ها و قابلیت طراحی برای جذب بهتر ضربات ناشی از ناهمواری‌های جاده، سیستم Multi-link معمولاً کیفیت سواری نرم‌تر و راحت‌تری را فراهم می‌کند.
- هندلینگ و پایداری بهبود یافته: کنترل دقیق هندسه چرخ در تمام شرایط، منجر به حفظ بهینه تماس تایر با سطح جاده و در نتیجه چسبندگی بالاتر در پیچ‌ها، پایداری بهتر در سرعت‌های بالا و هندلینگ دقیق‌تر می‌شود.
- مدیریت بهتر نیروها: قابلیت کنترل بهتر نیروهای وارد بر چرخ در حین شتاب‌گیری، ترمزگیری و پیچیدن
- کاهش NVH (نویز، لرزش و سختی): طراحی چند اتصالی می‌تواند به ایزوله کردن بهتر صداها و لرزش‌های ناشی از جاده و سیستم قوای محرکه از کابین کمک کند.
- امکان بهینه‌سازی همزمان: این سیستم به مهندسان اجازه می‌دهد تا تعادل بهتری بین الزامات متناقض (مانند کیفیت سواری خوب در کنار هندلینگ اسپرت) برقرار کنند.
کاربرد و ارتباط با خودروهای برقی و هیبریدی
سیستم تعلیق چند اتصالی به دلیل مزایای ذکر شده، به طور گسترده در محور عقب خودروهای سواری مدرن و پلتفرم‌هایی که بر هندلینگ و کیفیت سواری تمرکز دارند، استفاده می‌شود. این سیستم همچنین در محور جلو برخی خودروهای اسپرت یا لوکس به کار می‌رود.
در خودروهای برقی (EVs) و هیبریدی، استفاده از سیستم Multi-link رایج است زیرا:
- مدیریت وزن بالا: خودروهای برقی به دلیل وزن سنگین باتری خودروی برقی، نیازمند سیستم تعلیق قوی و با کنترل دقیق هستند تا بتوانند وزن اضافی را مدیریت کرده و پایداری و هندلینگ مناسبی را فراهم کنند. Multi-link برای این منظور مناسب است.
- تکمیل تجربه رانندگی: عملکرد بی‌صدا و روان قوای محرکه الکتریکی در خودروهای برقی، ویژگی‌هایی مانند کیفیت سواری و کاهش NVH (نویز جاده‌ای) را برجسته‌تر می‌سازد. سیستم Multi-link با بهبود این پارامترها، تجربه رانندگی خودروی برقی را تکمیل می‌کند.
- یکپارچگی با پلتفرم: پلتفرم‌های اختصاصی خودروی برقی اغلب از ابتدا برای استفاده از سیستم تعلیق چند اتصالی (به‌خصوص در عقب، با در نظر گرفتن چیدمان باتری) طراحی می‌شوند.
سیستم تعلیق چند اتصالی در بازار خودروی ایران
سیستم تعلیق چند اتصالی (Multi-link Suspension) به عنوان یک ویژگی مهندسی پیشرفته، در بسیاری از خودروهای برقی و هیبریدی وارداتی به ایران، به‌خصوص در محور عقب، وجود دارد. وجود این سیستم در این خودروها به کیفیت سواری و هندلینگ بهتر آن‌ها در مقایسه با خودروهایی با سیستم‌های تعلیق ساده‌تر، کمک می‌کند. با توجه به تنوع کیفیت سطوح جاده‌ای در ایران (از بزرگراه‌های صاف تا جاده‌های فرعی با ناهمواری)، قابلیت سیستم Multi-link در جذب بهتر ضربات و حفظ تماس تایر با سطح جاده می‌تواند به بهبود راحتی و پایداری رانندگی برای مالکان خودروهای برقی و هیبریدی در ایران کمک کند. وجود این سیستم در مشخصات فنی خودرو معمولاً نشانه‌ای از سطح بالای مهندسی و تمرکز بر کیفیت سواری و هندلینگ است.
نتیجه‌گیری
سیستم تعلیق چند اتصالی (Multi-link Suspension) یک سیستم تعلیق مستقل پیشرفته است که با استفاده از چندین اتصال، کنترل بسیار دقیقی بر حرکت و هندسه چرخ فراهم می‌کند. این امر منجر به کیفیت سواری برتر، هندلینگ دقیق‌تر، پایداری بالاتر و کاهش NVH می‌شود. سیستم Multi-link در بسیاری از خودروهای مدرن با تمرکز بر عملکرد و راحتی، از جمله تعداد زیادی از خودروهای برقی و هیبریدی، به کار می‌رود. وجود این سیستم در خودروهای برقی و هیبریدی وارداتی به ایران به ارتقاء سطح کیفیت سواری و هندلینگ در بازار ایران کمک می‌کند و نشان‌دهنده سطح مهندسی پیشرفته در این خودروها است.
