سیستم پیشگیری از برخورد یا تصادف PCS چیست؟

سیستم پیشگیری از برخورد (Pre-Collision System – PCS)، که گاهی با نام‌هایی مانند سیستم ایمنی پیش از برخورد نیز شناخته می‌شود، یک سیستم کمک راننده پیشرفته (ADAS – Advanced Driver-Assistance System) جامع است که برای کمک به راننده در اجتناب از وقوع تصادف یا کاهش شدت آن در صورت وقوع، طراحی شده است. این سیستم به طور پیوسته محیط اطراف خودرو را پایش کرده و در صورت تشخیص احتمال بالای برخورد قریب‌الوقوع، مجموعه‌ای از اقدامات هشداردهنده و حفاظتی را انجام می‌دهد. PCS نقش بسیار مهمی در ارتقاء ایمنی خودرو (Vehicle Safety) در خودروهای مدرن، از جمله خودروهای برقی (EVs) و هیبریدی، ایفا می‌کند.

نحوه کارکرد سیستم پیشگیری از برخورد (PCS) – مراحل مختلف

سیستم پیشگیری از برخورد (PCS) با استفاده از سنسورهای خودرو محیط را پایش کرده و در صورت لزوم، در چند مرحله به فرآیند رانندگی مداخله می‌کند:

1. سنجش محیط و تشخیص خطر: PCS از ترکیب سنسورهای مختلف رو به جلو، عمدتاً رادار (Radar) (برای اندازه‌گیری دقیق فاصله و سرعت نسبی اشیاء) و دوربین خودرو (Vehicle Camera) (برای شناسایی نوع اشیاء مانند خودرو، عابر پیاده، دوچرخه‌سوار و تعیین موقعیت آن‌ها نسبت به لاین رانندگی)، استفاده می‌کند (Sensor Fusion). سیستم داده‌های این سنسورها را به طور پیوسته تحلیل کرده و احتمال وقوع برخورد با موانع پیش رو را ارزیابی می‌نماید.
2. هشدارهای پیش از برخورد (Pre-Collision Warnings): اگر سیستم تشخیص دهد که خطر برخورد قریب‌الوقوع است (معمولاً بر اساس زمان تا برخورد)، ابتدا هشدارهای مختلفی را به راننده ارائه می‌دهد (مانند هشدارهای شنیداری، بصری بر روی نمایشگر خودرو، یا لرزش فرمان یا صندلی). این مرحله اغلب همان سیستم هشدار برخورد از جلو (Forward Collision Warning – FCW) است. هدف این هشدارها، جلب توجه فوری راننده و تشویق او به انجام مانور اجتنابی (مانند ترمزگیری یا تغییر مسیر) است.
3. آماده‌سازی پیش از برخورد (Pre-Collision Preparation): اگر خطر برخورد افزایش یابد و سیستم تشخیص دهد که تصادف اجتناب‌ناپذیر یا بسیار محتمل است (و راننده به هشدارها واکنش مناسبی نشان نداده است)، ممکن است به صورت خودکار سیستم‌های حفاظتی خودرو را برای کاهش آسیب در صورت وقوع برخورد آماده کند. این اقدامات می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
   • پیش کشیدن کمربندهای ایمنی (Seatbelt Pre-tensioning): سفت کردن خودکار کمربندهای ایمنی برای نگه داشتن محکم‌تر سرنشینان در صندلی و به حداقل رساندن حرکت آن‌ها پیش از برخورد
   • آماده‌سازی سیستم ترمز: سیستم ترمز را در حالت آماده‌باش قرار داده و فشار هیدرولیکی اولیه را افزایش می‌دهد تا در صورت فشردن پدال ترمز توسط راننده، حداکثر نیروی ترمزگیری به سرعت اعمال شود (کمک ترمز پیشرفته)
   • بستن پنجره‌ها و سانروف (اختیاری): در برخی سیستم‌ها، پنجره‌ها و سانروف ممکن است به صورت خودکار برای جلوگیری از ورود اشیاء به داخل کابین بسته شوند.
4. مداخله ترمزگیری خودکار (Automatic Braking Intervention): اگر با وجود هشدارها و آماده‌سازی‌ها، راننده اقدام کافی را انجام ندهد و سیستم تشخیص دهد که برخورد قطعی است، سیستم PCS به طور خودکار ترمزهای خودرو را با نیروی قابل توجهی فعال می‌کند (ترمز اضطراری خودکار – AEB). هدف ترمز اضطراری خودکار، کاهش سرعت خودرو پیش از برخورد است تا شدت ضربه و در نتیجه میزان جراحات و خسارات وارده کاهش یابد.
5. کمک به فرمان‌پذیری در لحظه آخر (اختیاری): برخی سیستم‌های بسیار پیشرفته PCS ممکن است در صورت تشخیص فضای کافی و اقدام راننده برای تغییر مسیر، با اعمال اصلاحات جزئی بر روی فرمان به راننده در هدایت خودرو به دور از مانع کمک کنند.

رابطه PCS با FCW و AEB

سیستم پیشگیری از برخورد (PCS) اغلب به عنوان یک نام چتر یا یک پکیج شامل قابلیت‌های مختلف شناخته می‌شود. هشدار برخورد از جلو (FCW) و ترمز اضطراری خودکار (AEB) دو مؤلفه کلیدی و رایج در یک سیستم PCS هستند. به عبارت دیگر، PCS سیستمی است که شامل هشدار (FCW)، شامل ترمزگیری خودکار (AEB) و شامل مراحل آماده‌سازی پیش از برخورد است.

اهمیت سیستم PCS

سیستم پیشگیری از برخورد (PCS) یکی از مؤثرترین سیستم‌های ایمنی فعال در خودروهای مدرن است. مطالعات نشان می‌دهند که این سیستم‌ها، به‌خصوص آن‌هایی که شامل ترمز اضطراری خودکار (AEB) هستند، تأثیر قابل توجهی در کاهش آمار و شدت تصادفات از جلو، به‌خصوص برخوردهای از عقب در ترافیک شهری، داشته‌اند و به کاهش جراحات و تلفات کمک کرده‌اند.

ارتباط با خودروهای برقی و هیبریدی

سیستم پیشگیری از برخورد (PCS) به عنوان یکی از پیشرفته‌ترین و مهم‌ترین سیستم‌های کمک راننده پیشرفته (ADAS)، به طور گسترده در خودروهای برقی (EVs) و هیبریدی‌های مدرن و پیشرفته ارائه می‌شود. این خودروها که اغلب با تمرکز بر فناوری‌های نوین و ایمنی بالا عرضه می‌شوند، مجهز به سخت‌افزار (سنسورها، واحدهای کنترل) و نرم‌افزار پیچیده‌ای هستند که امکان پیاده‌سازی جامع سیستم PCS را فراهم می‌کند. قابلیت کنترل دقیق سیستم‌های ترمز و قوای محرکه الکتریکی در خودروهای برقی نیز به عملکرد مؤثر بخش ترمز اضطراری خودکار (AEB) در سیستم PCS کمک می‌کند.

سیستم پیشگیری از برخورد در بازار خودروی ایران

سیستم پیشگیری از برخورد (PCS)، که شامل عملکردهای هشدار برخورد از جلو (FCW) و ترمز اضطراری خودکار (AEB) و سایر آماده‌سازی‌ها است، در بسیاری از خودروهای برقی و هیبریدی وارداتی به ایران که مدل‌های جدید و مجهز به پکیج‌های کامل ADAS هستند، وجود دارد.

با توجه به شرایط رانندگی در ایران، که ممکن است شامل توقف‌های ناگهانی در ترافیک، بی‌توجهی احتمالی برخی رانندگان، و شرایط متغیر جاده‌ای باشد، وجود سیستم PCS می‌تواند یک لایه حفاظتی بسیار ارزشمند را برای مالکان این خودروها در ایران فراهم کند. این سیستم با هشدارهای به موقع و مداخله خودکار (ترمزگیری)، پتانسیل قابل توجهی در کاهش خطر یا شدت برخوردهای از جلو دارد که از جمله تصادفات شایع هستند.

وجود سیستم PCS در این خودروها به عنوان نشانه‌ای از سطح بالای ایمنی فعال آن‌ها تلقی شده و مورد توجه خریداران در بازار خودروی ایران قرار می‌گیرد. با این حال، مالکان خودروهای مجهز به PCS در ایران باید همواره به خاطر داشته باشند که این سیستم یک کمک‌راننده است و جایگزین هوشیاری، توجه و رانندگی ایمن خود آن‌ها نیست. راننده باید همواره آماده کنترل خودرو و انجام مانور اجتنابی باشد، حتی با وجود سیستم‌های کمکی.

نتیجه‌گیری

سیستم پیشگیری از برخورد (PCS) یک سیستم کمک راننده پیشرفته (ADAS) چند مرحله‌ای است که با استفاده از رادار و دوربین خودرو، خطر برخورد قریب‌الوقوع را تشخیص داده و با ارائه هشدارها، آماده‌سازی سیستم‌های ایمنی و اعمال ترمز اضطراری خودکار (AEB)، به پیشگیری یا کاهش شدت تصادفات کمک می‌کند و ایمنی خودرو را به طور قابل توجهی افزایش می‌دهد. PCS معمولاً شامل قابلیت‌های هشدار برخورد از جلو (FCW) و ترمز اضطراری خودکار (AEB) به علاوه اقدامات آماده‌سازی است. این سیستم به عنوان یک ویژگی استاندارد و مهم در بسیاری از خودروهای برقی و هیبریدی مدرن ارائه می‌شود و در خودروهای برقی و هیبریدی وارداتی به ایران نیز موجود است و با توجه به نقش آن در کاهش تصادفات، یک قابلیت ایمنی بسیار ارزشمند برای رانندگان در بازار ایران محسوب می‌شود، هرچند نیاز به هوشیاری و کنترل راننده همچنان حیاتی است.