چرخه رانندگی استاندارد جهانی (Worldwide Harmonised Light Vehicle Test Procedure – WLTP) یک استاندارد آزمایشگاهی جهانی برای اندازه‌گیری مصرف سوخت، میزان آلایندگی و به‌خصوص برد پیمایش خودروهای برقی (EVs) و هیبریدی است. این چرخه با هدف ارائه ارقام واقع‌بینانه‌تر و قابل مقایسه نسبت به استاندارد قدیمی‌تر NEDC (New European Driving Cycle) توسعه یافته و اکنون به معیار اصلی در اروپا و بسیاری از بازارهای جهانی برای گزارش این مشخصات کلیدی تبدیل شده است.

چرا WLTP توسعه یافت؟ (جایگزینی NEDC)

همانطور که در مدخل مربوط به NEDC توضیح داده شد، چرخه قدیمی NEDC به دلیل الگوی رانندگی بسیار ملایم و غیرواقعی، نتایج خوش‌بینانه‌ای را برای مصرف سوخت و به‌خصوص برد پیمایش خودروهای برقی ارائه می‌داد که تفاوت زیادی با تجربه رانندگی در دنیای واقعی داشت. این موضوع منجر به نارضایتی مصرف‌کنندگان و نیاز به یک استاندارد جدید و معتبرتر شد. WLTP به عنوان پاسخی به این نیاز و با هدف شبیه‌سازی بهتر شرایط رانندگی واقعی و ایجاد یک استاندارد هماهنگ در سطح جهانی توسعه پیدا کرد.

تفاوت‌های کلیدی WLTP با NEDC (ویژگی‌های WLTP)

WLTP در مقایسه با NEDC تغییرات اساسی و بهبودهای قابل توجهی دارد که آن را به استانداردی واقع‌بینانه‌تر تبدیل کرده است:

الگوی رانندگی دینامیک‌تر: WLTP شامل شتاب‌گیری و ترمزگیری‌های شدیدتر، سرعت‌های متوسط و حداکثر بالاتر، و توقف‌های بی‌درجای کوتاه‌تر است. این الگوی رانندگی، طیف وسیع‌تری از سناریوهای رانندگی (شهری، حومه شهر، بزرگراه) را با پویایی بیشتری شبیه‌سازی می‌کند.
چرخه طولانی‌تر: تست WLTP طولانی‌تر (حدود ۳۰ دقیقه) و شامل مسافت بیشتری (حدود ۲۳ کیلومتر) نسبت به NEDC است که امکان جمع‌آوری داده‌های جامع‌تری را فراهم می‌کند.
فازهای سرعت متنوع: چرخه WLTP به چهار فاز سرعت (پایین، متوسط، بالا و فوق‌العاده بالا) تقسیم می‌شود که هر کدام نماینده بخش متفاوتی از رانندگی روزمره هستند.
لحاظ کردن تجهیزات اختیاری: برخلاف NEDC، چرخه WLTP تأثیر تجهیزات اختیاری نصب شده بر روی خودرو (مانند اندازه رینگ و تایر) را که می‌تواند بر وزن و آیرودینامیک و در نتیجه بر مصرف انرژی و برد تأثیر بگذارد، در نظر می‌گیرد و نتایج را بر اساس مشخصات دقیق هر مدل گزارش می‌دهد.
شرایط تست سخت‌گیرانه‌تر: قوانین دقیق‌تری برای دمای شروع تست، تعویض دنده‌ها و سرعت میانگین رعایت می‌شود.

خروجی‌های تست WLTP برای خودروهای برقی و هیبریدی

نتایج تست WLTP برای خودروهای برقی و هیبریدی شامل اطلاعات مهمی است:

برد پیمایش تمام الکتریکی (WLTP Range): مهم‌ترین خروجی برای خودروهای برقی باتری‌دار (BEVs) و هیبریدی‌های پلاگین (PHEVs) که تخمین واقع‌بینانه‌تری از مسافت قابل طی کردن با یک بار شارژ کامل در شرایط ترکیبی رانندگی ارائه می‌دهد.
مصرف انرژی (WLTP Energy Consumption): بر حسب وات ساعت در کیلومتر (Wh/km) یا کیلووات ساعت در ۱۰۰ کیلومتر (kWh/100km) برای خودروهای برقی، نشان‌دهنده میزان انرژی الکتریکی مصرفی خودرو در هر مسافت مشخص است.
مصرف سوخت (WLTP Fuel Consumption): برای خودروهای هیبریدی، بر حسب لیتر در ۱۰۰ کیلومتر (Lit/100km).
میزان آلایندگی (WLTP Emissions): میزان انتشار آلاینده‌هایی مانند NOx و ذرات معلق، و همچنین انتشار گازهای گلخانه‌ای مانند CO2.

ارتباط WLTP با برد پیمایش واقعی

اگرچه WLTP گامی بزرگ به سوی واقع‌بینی در مقایسه با NEDC است و تخمین به مراتب بهتری از برد پیمایش واقعی ارائه می‌دهد، اما همچنان یک تست آزمایشگاهی تحت شرایط کنترل شده است. برد پیمایش واقعی در استفاده روزمره ممکن است همچنان به دلیل عواملی نظیر سبک رانندگی تهاجمی‌تر، سرعت‌های بالاتر (به‌ویژه در رانندگی طولانی‌مدت در بزرگراه‌ها که تأثیر آیرودینامیک افزایش می‌یابد)، استفاده گسترده از سیستم تهویه مطبوع یا گرمایش (پمپ حرارتی یا هیتر مقاومتی)، بار خودرو و توپوگرافی مسیر متفاوت باشد. بنابراین، WLTP یک “بنچ‌مارک” یا معیار مقایسه‌ای بسیار بهتر است، اما نه یک پیش‌بینی دقیق برای تمام سناریوهای رانندگی.

WLTP در بازار خودروی ایران

با توجه به اینکه بسیاری از خودروهای برقی و هیبریدی وارداتی به ایران مدل‌های نسبتاً جدیدی هستند، مشخصات فنی آن‌ها، به‌خصوص برد پیمایش و مصرف انرژی، غالباً بر اساس چرخه WLTP اعلام می‌شود. این یک خبر خوب برای خریداران در بازار خودروی ایران است، زیرا ارقام WLTP تخمین بسیار واقع‌بینانه‌تری از برد پیمایش واقعی نسبت به ارقام قدیمی NEDC ارائه می‌دهند.

با این حال، همانطور که اشاره شد، شرایط رانندگی در ایران (مانند ترافیک سنگین شهری که امکان استفاده بیشتر از ترمز احیاکننده را فراهم می‌کند، یا رانندگی با سرعت بالا در برخی جاده‌ها، یا استفاده زیاد از کولر در تابستان‌های گرم و بخاری در زمستان‌های سرد) همچنان می‌تواند باعث شود که برد پیمایش واقعی در عمل متفاوت از رقم WLTP باشد. اما ارقام WLTP به عنوان یک نقطه شروع و معیار مقایسه‌ای بین مدل‌های مختلف، بسیار قابل اعتمادتر از NEDC هستند. آگاهی از این موضوع برای خریداران و مالکان خودروهای برقی در ایران جهت مدیریت انتظارات و برنامه‌ریزی سفرهای خود با توجه به برد پیمایش واقعی بر اساس تجربه رانندگی ضروری است.

نتیجه‌گیری

چرخه رانندگی استاندارد جهانی (WLTP) استاندارد فعلی و جهانی برای اندازه‌گیری مصرف سوخت، میزان آلایندگی و برد پیمایش خودروها است. این چرخه با شبیه‌سازی واقع‌بینانه‌تر شرایط رانندگی نسبت به استاندارد قدیمی NEDC، ارقام قابل مقایسه‌تر و دقیق‌تری را ارائه می‌دهد و به عنوان یک معیار مهم در صنعت خودرو و برای مصرف‌کنندگان شناخته می‌شود. برای خودروهای برقی و هیبریدی، ارقام برد پیمایش و مصرف انرژی بر اساس WLTP تخمین به مراتب بهتری از عملکرد واقعی نسبت به NEDC ارائه می‌دهند. در بازار خودروی ایران، با توجه به حضور خودروهای برقی و هیبریدی با مشخصات WLTP، درک این استاندارد برای ارزیابی دقیق‌تر قابلیت‌های این خودروها و مدیریت انتظارات در خصوص برد پیمایش واقعی اهمیت دارد.