چرخه رانندگی استاندارد جهانی (Worldwide Harmonised Light Vehicle Test Procedure – WLTP)، که به اختصار WLTP نامیده می‌شود، یک استاندارد تست آزمایشگاهی پیشرفته و یکپارچه در سطح جهانی است که برای اندازه‌گیری دقیق‌تر مصرف سوخت، انتشار گازهای آلاینده و دی‌اکسید کربن (CO2)، و همچنین برد پیمایش خودروهای برقی و هیبریدی شارژپذیر استفاده می‌شود. WLTP با هدف رفع محدودیت‌ها و انتقادات وارد بر استاندارد قدیمی‌تر اروپایی NEDC (New European Driving Cycle) توسعه یافت و به تدریج در سال‌های اخیر جایگزین آن در اروپا و بسیاری از کشورهای دیگر جهان شده است. WLTP (چرخه رانندگی استاندارد جهانی): چیستی، اهداف و علت جایگزینی NEDC نشان‌دهنده تلاشی جهانی برای ارائه ارقام رسمی مصرف و برد است که نماینده واقعی‌تری از عملکرد خودرو در شرایط رانندگی روزمره باشد و به مصرف‌کنندگان اطلاعات شفاف‌تر و قابل اعتمادتری ارائه دهد. این دانشنامه به بررسی جامع WLTP، ساختار، نحوه اجرا، مزایا و تأثیر آن بر صنعت خودرو می‌پردازد.
WLTP (چرخه رانندگی استاندارد جهانی): چیستی، اهداف و علت جایگزینی NEDC
WLTP یک پروتکل تست آزمایشگاهی است که خودروها را بر روی یک دستگاه دینامومتر (غلتک) در شرایط کنترل شده آزمایش می‌کند. چیستی این تست، شبیه‌سازی دقیق‌تر و پویاتر طیف وسیع‌تری از شرایط رانندگی نسبت به استانداردهای قدیمی‌تر است.
اهداف اصلی توسعه و پیاده‌سازی WLTP شامل موارد زیر بود:
- ارائه ارقام مصرف سوخت و آلایندگی که به واقعیت رانندگی روزمره نزدیک‌تر باشند.
- ایجاد یک استاندارد تست جهانی و هماهنگ برای امکان مقایسه خودروها در بازارهای مختلف.
- افزایش شفافیت و قابل اعتماد بودن اطلاعات ارائه شده به مصرف‌کنندگان.
علت جایگزینی NEDC با WLTP عمدتاً به دلیل فاصله قابل توجه بین نتایج تست NEDC و مصرف واقعی خودروها در جاده بود. چرخه NEDC به دلیل سرعت‌های پایین، شتاب‌گیری‌های ملایم و وجود مراحل طولانی درجا کار کردن، شرایطی را شبیه‌سازی می‌کرد که در رانندگی واقعی کمتر رخ می‌دهد. این امر منجر به نتایج غیرواقع‌بینانه و نارضایتی مصرف‌کنندگان می‌شد. WLTP برای غلبه بر این نقاط ضعف طراحی شده است.
ساختار و مشخصات فنی تست WLTP (فازهای Low, Medium, High, Extra High)
ساختار و مشخصات فنی تست WLTP به گونه‌ای طراحی شده تا نماینده بهتری از شرایط رانندگی متنوع باشد. چرخه تست بر روی دینامومتر اجرا می‌شود و شامل چهار بخش اصلی است که هر کدام معرف محدوده‌ی سرعت مشخصی هستند:
- فاز سرعت پایین (Low speed): شبیه‌سازی رانندگی در ترافیک شهری با سرعت متوسط پایین. شامل توقف و حرکت‌های مکرر است اما با شتاب‌های واقعی‌تر نسبت به NEDC. حداکثر سرعت در این فاز حدود ۵۶ کیلومتر بر ساعت است.
- فاز سرعت متوسط (Medium speed): شبیه‌سازی رانندگی در جاده‌های شهری و برون‌شهری. شامل سرعت‌های متوسط بالاتر و دینامیک رانندگی بیشتر. حداکثر سرعت در این فاز حدود ۷۶ کیلومتر بر ساعت است.
- فاز سرعت بالا (High speed): شبیه‌سازی رانندگی در جاده‌های برون‌شهری یا بزرگراه‌های با محدودیت سرعت متوسط. حداکثر سرعت در این فاز حدود ۱۰۲ کیلومتر بر ساعت است.
- فاز سرعت بسیار بالا (Extra High speed): شبیه‌سازی رانندگی در بزرگراه‌ها با سرعت بالا. شامل سرعت‌های بالاتر و شتاب‌گیری‌های قابل توجه. حداکثر سرعت در این فاز حدود ۱۳۱ کیلومتر بر ساعت است.
هر فاز دارای مدت زمان و مسافت مشخصی است و مجموع مسافت کل چرخه WLTP (حدود ۲۳ کیلومتر) و مدت زمان آن (حدود ۳۰ دقیقه) بیشتر از NEDC است. علاوه بر این، WLTP تأثیر تجهیزات آپشن خودرو بر وزن و آیرودینامیک را نیز در نظر می‌گیرد و تست برای هر خودرو در سبک‌ترین و سنگین‌ترین پیکربندی آپشن قابل فروش انجام می‌شود تا طیفی از نتایج ارائه گردد.
نحوه محاسبه و اعلام مصرف سوخت، آلایندگی و برد EVها بر اساس روش WLTP
در حین اجرای تست WLTP، گازهای خروجی از اگزوز (برای خودروهای احتراق داخلی و هیبریدی) جمع‌آوری و آنالیز می‌شوند و مصرف انرژی (سوخت یا برق) اندازه‌گیری می‌گردد. نحوه محاسبه و اعلام مصرف سوخت، آلایندگی و برد EVها بر اساس روش WLTP به شرح زیر است:
- مصرف سوخت و آلایندگی: نتایج مصرف سوخت (L/100km)، انتشار CO2 (g/km) و انتشار آلاینده‌ها (g/km) برای هر یک از چهار فاز سرعت (Low, Medium, High, Extra High) و همچنین یک مقدار ترکیبی (Combined) اعلام می‌شود. این ارائه تفصیلی نتایج به مصرف‌کننده درک بهتری از عملکرد خودرو در شرایط مختلف می‌دهد.
- برد خودروهای برقی: WLTP روش‌های سخت‌گیرانه‌تری برای اندازه‌گیری برد خودروهای برقی دارد که شامل چندین دور تکرار تست و در نظر گرفتن تأثیر تجهیزات آپشن و دما است. معمولاً دو رقم برد اعلام می‌شود: “برد ترکیبی WLTP” که میانگین برد در تمام فازهاست و “برد WLTP در رانندگی شهری” که بر اساس فازهای Low و Medium محاسبه می‌شود و معمولاً برد بالاتری را نشان می‌دهد (چون در سرعت‌های پایین‌تر راندمان EVها بالاتر است).
ارقام حاصل از روش WLTP، مبنای اطلاعات رسمی مصرف سوخت، آلایندگی و برد در اتحادیه اروپا و بسیاری از بازارهای دیگر هستند.
مزایای کلیدی WLTP در ارائه نتایج تست نزدیک‌تر به شرایط رانندگی واقعی
WLTP در مقایسه با NEDC، مزایای کلیدی متعددی دارد که آن را به یک استاندارد تست معتبرتر تبدیل کرده است. مزایای کلیدی WLTP در ارائه نتایج تست نزدیک‌تر به شرایط رانندگی واقعی شامل:
- واقع‌بینانه‌تر بودن پروفایل رانندگی: سرعت‌های متوسط بالاتر، شتاب‌گیری‌ها و ترمزگیری‌های پویاتر و توقف‌های کوتاه‌تر، شبیه‌سازی بهتری از رانندگی روزمره ارائه می‌دهند.
- پوشش طیف وسیع‌تری از سناریوها: چهار فاز سرعت مختلف، طیف وسیع‌تری از شرایط رانندگی (از ترافیک شهری تا رانندگی بزرگراهی با سرعت بالا) را در بر می‌گیرد.
- در نظر گرفتن تأثیر تجهیزات آپشن: محاسبه تأثیر آپشن‌های مختلف بر مصرف و برد، اطلاعات دقیق‌تری به مصرف‌کننده می‌دهد.
- شفافیت بیشتر: ارائه نتایج برای فازهای مختلف، درک بهتری از عملکرد خودرو در سرعت‌های گوناگون فراهم می‌کند.
این مزایای کلیدی باعث می‌شود که ارقام رسمی WLTP، نماینده بسیار بهتری از عملکرد واقعی خودرو در مقایسه با ارقام NEDC باشند، هرچند که سبک رانندگی فردی، شرایط ترافیکی و محیطی همچنان می‌توانند باعث تفاوت در عمل شوند.
تاثیر الزامات WLTP بر خودروسازان و بهبود اطلاعات مصرف‌کننده درباره راندمان خودروها
اجرای الزامات WLTP تأثیرات قابل توجهی بر خودروسازان و بازار خودرو داشته است. خودروسازان مجبور شدند طراحی خودروهای خود را به گونه‌ای بهینه کنند که در شرایط رانندگی واقعی‌تر نیز راندمان خوبی داشته باشند، نه صرفاً در شرایط تست آزمایشگاهی قدیمی.
برای مصرف‌کنندگان، استاندارد WLTP به معنای دسترسی به اطلاعات درباره راندمان خودروها است که قابل اعتمادتر و نزدیک‌تر به تجربه واقعی آن‌ها در رانندگی روزمره است. این بهبود در اطلاعات به مصرف‌کنندگان اجازه می‌دهد تا هنگام مقایسه مدل‌های مختلف، تصمیم‌گیری آگاهانه‌تر و دقیق‌تری بر اساس نیازهای رانندگی واقعی خود داشته باشند. اگرچه برخی مصرف‌کنندگان ممکن است در ابتدا با دیدن ارقام رسمی مصرف سوخت/برد که معمولاً نسبت به ارقام NEDC “بدتر” (یعنی مصرف بالاتر یا برد کمتر) به نظر می‌رسند، متعجب شوند، اما این ارقام در واقع بازتاب دقیق‌تری از آنچه می‌توانند انتظار داشته باشند، هستند.
نتیجه‌گیری
چرخه رانندگی استاندارد جهانی (WLTP) استاندارد تست فعلی و معتبری است که با هدف ارائه ارقام مصرف سوخت، آلایندگی و برد پیمایش نزدیک‌تر به واقعیت توسعه یافته و جایگزین استاندارد قدیمی‌تر NEDC شده است. با ساختار و مشخصات فنی تست WLTP (فازهای Low, Medium, High, Extra High) و نحوه محاسبه و اعلام نتایج که بسیار دینامیک‌تر و جامع‌تر از NEDC است، WLTP مزایای کلیدی در ارائه نتایج تست نزدیک‌تر به شرایط رانندگی واقعی دارد. این استاندارد تاثیر مثبتی بر خودروسازان (جهت بهینه‌سازی واقعی‌تر خودروها) و بر اطلاعات مصرف‌کننده (جهت شفافیت و دقت بیشتر) داشته است و به ابزاری حیاتی برای ارزیابی راندمان خودروها در عصر حاضر تبدیل شده است.
