آیا یک خودروی برقی که با هدف ناوگان حمل‌ونقل عمومی متولد شده، می‌تواند در نقش یک خودروی خانوادگی خوش بدرخشد؟ این سوالی است که در مواجهه با بستیون نات (Bestune NAT)، مینی‌ون یا MPV برقی گروه FAW که توسط ایران خودرو به بازار ایران عرضه می‌شود، به ذهن خطور می‌کند. این خودرو در دورانی که تب برقی شدن صنعت خودروی جهان و ایران داغ است، با ظاهری متفاوت و کاربری‌ای دوگانه وارد میدان شده.
بستیون نات در سگمنت MPVهای کامپکت برقی قرار می‌گیرد، جایی که می‌توان گفت تقریبا رقیب مستقیم و هم‌کلاس در بازار ایران ندارد. با این وجود، هدف اصلی آن خانواده‌هایی هستند که به فضایی جادارتر از سدان‌های معمولی نیاز دارند و همچنین رانندگان خط‌های خصوصی و تاکسی‌های اینترنتی که به دنبال کاهش هزینه‌های جاری و استهلاک هستند. نزدیک‌ترین رقبای آن را می‌توان سدان برقی کرمان موتور، KMC J7 EV و تا حدی لونا GRE ایران خودرو دانست که هرچند در کلاسی متفاوت قرار دارند، اما از لحاظ قوای محرکه و بازه قیمتی، گزینه‌هایی قابل مقایسه به شمار می‌روند.
طراحی جذاب مهم‌تر است، یا عملکرد بهتر؟
فلسفه طراحی بستیون نات بر یک اصل استوار است، حداکثر بهره‌وری از فضا. ظاهر خودرو فریاد می‌زند که فرم، تابع عملکرد است. نمای جلو، کاملاً به سبک خودروهای برقی مدرن، فاقد جلوپنجره سنتی بوده و یک پنل یکپارچه و بسته جای آن را گرفته که تنها با خطوط افقی و لوگوی بستیون تزئین شده است. چراغ‌های اصلی، دو نوار LED عمودی و باریک در طرفین سپر هستند که چهره‌ای خاص و تا حدی غریب به خودرو بخشیده‌اند. این طراحی مینیمال، ضریب درگ را کاهش داده و به بهبود پیمایش کمک زیادی می‌کند.
در نمای جانبی، هویت اصلی نات به عنوان یک MPV آشکار می‌شود. خط سقف بلند و کشیده، فاصله محوری طولانی (۲۸۵۰ میلی‌متر) و اورهنگ‌های (فاصله مرکز چرخ تا انتهای خودرو) کوتاه، نشان‌دهنده یک کابین بسیار جادار هستند. جذاب‌ترین ویژگی این نما، درب کشویی برقی برای سرنشینان عقب در سمت شاگرد است؛ مکانیزمی که سوار و پیاده شدن در فضاهای تنگ شهری را به تجربه‌ای بی‌دردسر بدل می‌کند. استفاده هوشمندانه از رنگ مشکی برای ستون‌ها، حس معلق بودن سقف را القا کرده و از یکنواختی یک بدنه ون‌مانند کاسته است. رینگ‌های ۱۷ اینچی طراحی ساده‌ای دارند که با ذات اقتصادی و کاربردی خودرو هماهنگ است.
نمای عقب اما بحث‌برانگیزترین بخش طراحی نات است. چراغ‌های دو تکه بومرنگ‌شکل که با یک نوار کرومی به یکدیگر متصل شده‌اند، در قابی مشکی‌رنگ قرار گرفته‌اند که بخش بزرگی از درب پنجم را پوشانده است. این سبک طراحی، اگرچه خودرو را عریض‌تر و استوارتر نشان می‌دهد، اما ممکن است با هر سلیقه‌ای سازگار نباشد. در نهایت، کیفیت رنگ و مونتاژ بدنه با توجه به بازخوردها در سطح قابل قبولی قرار دارد و فاصله بین پنل‌ها یکنواخت و مناسب به نظر می‌رسد که نشان از دقت شرکت سازنده در فرآیند تولید دارد.
ورود به دنیای فضا و سادگی
با باز کردن درب و ورود به کابین بستیون نات، اولین چیزی که جلب توجه می‌کند، نه زرق و برق، بلکه فضای وسیع و طراحی مینیمالیستی است. داشبورد با خطوطی ساده و افقی طراحی شده و به سمت راننده زاویه دارد تا دسترسی به نمایشگر مرکزی و ادوات کنترلی آسان‌تر باشد. نکته جالب توجه، حذف کنسول میانی یکپارچه بین صندلی‌های جلو است که فضایی باز و یکپارچه را ایجاد کرده و حس دلبازی کابین را دوچندان می‌کند.
در بحث کیفیت متریال، نات عملکردی منطقی و قابل دفاع دارد. بخش‌های بالایی داشبورد و رودری‌ها از پلاستیک نرم ساخته شده‌اند، اما در قسمت‌های پایینی، پلاستیک خشک و اقتصادی غالب است. فرمان دو شاخه با پوشش چرمی، حس خوبی را به دستان راننده منتقل می‌کند و صندلی‌ها نیز با چرم مصنوعی پوشانده شده‌اند که کیفیت قابل قبولی دارند. تمرکز اصلی در این بخش، نه بر تجمل، بلکه بر دوام و کارایی بوده است.
صندلی راننده در شش جهت به صورت دستی قابل تنظیم است و به یک آپشن بسیار کاربردی یعنی سیستم تهویه (فن خنک‌کننده) مجهز شده که در روزهای گرم، ویژگی مهمی محسوب می‌شود. موقعیت قرارگیری راننده بالا و مسلط به اطراف است و دید به جلو و طرفین عالی ارزیابی می‌شود. اما نقطه قوت اصلی نات، فضای سرنشینان عقب است. به لطف فاصله محوری زیاد و طراحی جعبه‌ای شکل بدنه، فضای پا و سر برای سه بزرگسال در ردیف عقب فوق‌العاده جادار است و آن را به یکی از بهترین گزینه‌ها برای خانواده‌های پرجمعیت یا استفاده‌های تشریفاتی بدل می‌کند. وجود دریچه‌های تهویه و چهار پورت USB برای سرنشینان عقب، راحتی آن‌ها را تضمین می‌کند.
از نظر فضای بار، صندوق عقب به تنهایی ۴۵۴ لیتر حجم دارد که برای یک سفر خانوادگی کاملاً کافی است. با خواباندن صندلی‌های ردیف عقب، این فضا به شکل چشمگیری افزایش می‌یابد و به راحتی می‌توان اشیاء حجیم را در آن جای داد. فضاهای ذخیره‌سازی متعدد در رودری‌ها، داشبورد و فضای خالی بین صندلی‌های جلو، کاربردی بودن کابین را تکمیل می‌کنند.
تکنولوژی در خدمت آرامش سرنشینان
بستیون نات از نظر فناوری، به موارد ضروری و کاربردی مجهز شده است. در مرکز داشبورد، یک نمایشگر لمسی ۱۰ اینچی قرار دارد که وظیفه کنترل سیستم سرگرمی-اطلاعاتی را بر عهده دارد. کیفیت تصویر و سرعت پاسخ‌دهی آن مناسب است، هرچند رابط کاربری (UI) آن طراحی ساده‌ای دارد و فاقد زرق و برق سیستم‌های مدرن‌تر است. عملکرد اتصالات بلوتوث و پورت‌های USB قابل اعتماد است، اما متاسفانه خبری از اپل کارپلی و اندروید اتو نیست که یک نقطه ضعف مهم در دنیای امروز به شمار می‌رود.
پشت آمپر نیز یک نمایشگر دیجیتال ۸ اینچی است که اطلاعات حیاتی مانند سرعت، میزان شارژ باتری، برد حرکتی و اطلاعات سیستم‌های کمکی راننده را با وضوح خوبی نمایش می‌دهد. قابلیت شخصی‌سازی آن محدود است اما خوانایی بالایی دارد. سیستم صوتی عملکردی معمولی دارد و برای شنیدن موسیقی در سطح متوسط کافی است، اما علاقه‌مندان به سیستم‌های صوتی حرفه‌ای را راضی نخواهد کرد.
سیستم تهویه مطبوع به صورت الکتریکی کنترل می‌شود، اما تنظیمات آن از طریق دکمه‌های فیزیکی جداگانه انجام نمی‌گیرد و باید از طریق نمایشگر مرکزی به آن دسترسی پیدا کرد که ممکن است در حین رانندگی کمی تمرکز راننده را مختل کند. وجود امکاناتی نظیر استارت دکمه‌ای، کروز کنترل و ترمز پارک برقی به همراه اتوهلد، تجربه رانندگی روزمره را آسان‌تر و لذت‌بخش‌تر می‌کند.
قلب تپنده الکتریکی؛ سکوت، شتاب و پیمایش
قدرت بستیون نات از یک موتور الکتریکی سنکرون آهنربای دائم تامین می‌شود که بر روی محور جلو نصب شده. این پیشرانه قادر به تولید ۱۶۳ اسب بخار قدرت و گشتاوری معادل ۱۵۵ نیوتن‌متر است. هرچند عدد گشتاور روی کاغذ چندان هیجان‌انگیز به نظر نمی‌رسد، اما به لطف ماهیت موتورهای برقی، تمام این گشتاور به صورت آنی در اختیار راننده قرار دارد. گیربکس تک سرعته مستقیم، نیروی موتور را به نرمی و بدون هیچ‌گونه ضربه یا وقفه‌ای به چرخ‌ها منتقل می‌کند.
نتیجه این مجموعه، شتاب‌گیری بسیار سریع و بی‌صدا از حالت سکون است. شتاب رسمی صفر تا صد کیلومتر این خودرو حدود ۱۰.۲ ثانیه اعلام شده که برای یک MPV با وزن ۱۷۰۰ کیلوگرم، عددی قابل قبول است. مهم‌تر از شتاب اولیه، کشش آن در سرعت‌های میانی و در سبقت‌گیری‌هاست که به لطف گشتاور فوری، کاملاً راضی‌کننده و ایمن حس می‌شود.
انرژی مورد نیاز پیشرانه از یک مجموعه باتری لیتیوم آهن فسفات (LFP) با ظرفیت ۵۴.۴ کیلووات ساعت تامین می‌شود. این نوع باتری که توسط شرکت معتبر BYD ساخته شده، ایمنی و طول عمر بالاتری نسبت به باتری‌های لیتیوم-یون متداول دارد. طبق استاندارد NEDC، برد حرکتی نات با یک بار شارژ کامل، ۴۲۵ کیلومتر اعلام شده است. اما در شرایط رانندگی واقعی و ترکیبی در جاده‌ها و شهرهای ایران، باید انتظار پیمایشی بین ۲۸۰ تا ۳۵۰ کیلومتر را بسته به شرایط دمایی، استفاده از سیستم تهویه و سبک رانندگی داشت.
یکی از مزایای مهم نات، پشتیبانی از شارژ سریع (DC) است که به وسیله آن می‌توان ظرفیت باتری را در حدود ۳۰ دقیقه از ۲۰ به ۸۰ درصد رساند. شارژ کامل با استفاده از شارژرهای خانگی (AC) حدود ۸.۵ ساعت به طول می‌انجامد. صدای تولیدی توسط موتور تقریباً صفر است و تنها در شتاب‌گیری‌های شدید، یک صدای زوزه مانند ضعیف به گوش می‌رسد که آرامش کابین را بر هم نمی‌زند.
سواری نرم، فرمانی خوش دست و منعطف
تجربه رانندگی با بستیون نات را می‌توان در یک کلمه خلاصه کرد: آرامش. سیستم فرمان با نیروی کمکی برقی (EPS) بسیار نرم است و چرخاندن آن در ترافیک شهری و هنگام پارک کردن هیچ زحمتی ندارد. با این حال، این نرمی بیش از حد به قیمت بی‌حس شدن فرمان تمام شده و اطلاعات چندانی از سطح مسیر به دستان راننده منتقل نمی‌شود.
سیستم تعلیق در جلو از نوع مک‌فرسون و در عقب از نوع چند اتصالی (Multi-link) است که ترکیبی مدرن و کارآمد محسوب می‌شود. عملکرد این سیستم در جذب ناهمواری‌های معمول شهری و دست‌اندازها بسیار خوب است و سواری نرم و راحتی را برای تمام سرنشینان به ارمغان می‌آورد. این نرمی باعث می‌شود نات گزینه‌ای مناسب برای خانواده‌ها و سفرهای طولانی باشد.
با این حال، همین تعلیق نرم در کنار مرکز ثقل نسبتاً بالا، باعث شده تا در پیچ‌های تند، حرکات گهواره‌ای بدنه (Body Roll) محسوس باشد و پایداری خودرو در مانورهای ناگهانی، به خوبی یک سدان نباشد. البته این موضوع برای یک MPV خانوادگی یک نقطه ضعف بزرگ نیست و سیستم کنترل پایداری الکترونیکی (ESC) به خوبی وظیفه خود را برای حفظ کنترل خودرو انجام می‌دهد.
ترمزها در هر چهار چرخ دیسکی هستند و به لطف سیستم بازیابی انرژی ترمز (Regenerative Braking)، عملکرد قابل اعتمادی دارند. حس پدال ترمز در ابتدا ممکن است به دلیل درگیر شدن سیستم بازیابی کمی متفاوت به نظر برسد، اما با کمی عادت، قدرت توقف‌گیری آن کاملاً اطمینان‌بخش است. عایق‌بندی کابین (NVH) یکی از نقاط قوت نات است. به لطف حذف صدای موتور احتراقی و طراحی آیرودینامیک، نفوذ صدای باد و محیط به داخل کابین در سرعت‌های شهری و حتی اتوبانی بسیار کم است و فضایی ساکت و آرام را برای سرنشینان فراهم می‌کند.
ایمنی؛ استاندارد اما ناکافی
در بخش ایمنی غیرفعال، بستیون نات با داشتن تنها دو کیسه هوا برای راننده و سرنشین جلو، عملکردی حداقلی و ناامیدکننده دارد. در حالی که بسیاری از خودروهای مدرن امروزی به ایربگ‌های جانبی و پرده‌ای نیز مجهز هستند، این کمبود برای یک خودروی خانوادگی قابل توجیه نیست. متاسفانه نتایج تست تصادف معتبری از این خودرو در دسترس نیست تا بتوان در مورد استحکام واقعی شاسی و بدنه آن قضاوت کرد.
اما در بخش ایمنی فعال، نات با ارائه لیستی قابل قبول از سیستم‌های کمکی راننده، این ضعف را تا حدی جبران می‌کند. وجود سیستم‌هایی نظیر ترمز ضدقفل (ABS)، توزیع الکترونیکی نیروی ترمز (EBD)، سیستم کنترل پایداری (ESC)، سیستم کنترل کشش (TCS)، سیستم کمکی شروع حرکت در سربالایی (HAC) و سیستم پایش فشار باد تایرها (TPMS) به صورت استاندارد، به افزایش سطح ایمنی خودرو کمک می‌کنند. عملکرد این سیستم‌ها در شرایط واقعی دقیق و قابل اعتماد گزارش شده است.
جمع‌بندی نهایی
بستیون نات ایران خودرو، محصولی خاص در بازاری تشنه تنوع است. خودرویی که با هوشمندی، مرز بین کاربری تجاری و خانوادگی را کم‌رنگ کرده و تلاش می‌کند تا به نیازهای هر دو گروه پاسخ دهد.
| نقاط قوت (Pro | نقاط ضعف (Cons) |
|---|---|
| فضای کابین و صندوق عقب فوق‌العاده جادار | تعداد کم کیسه‌های هوا (فقط دو عدد) |
| سواری بسیار نرم و راحت | فقدان اپل کارپلی و اندروید اتو |
| شتاب‌گیری سریع و کاملاً بی‌صدا | حس بی‌تفاوتی فرمان و بادی‌رول در پیچ‌ها |
| هزینه نگهداری و مصرف انرژی بسیار پایین | طراحی ظاهری، به‌خصوص در نمای عقب، سلیقه‌ای است |
| درب کشویی برقی برای سهولت در سوار و پیاده شدن | نگرانی از زیرساخت شارژ در سفرهای طولانی برون‌شهری |
در پاسخ به سوال ابتدایی، بستیون نات موفق می‌شود تا حدی هر دو نقش را ایفا کند، اما در نقش یک خودروی خانوادگی شهری و حومه‌ای بسیار درخشان‌تر ظاهر می‌شود تا یک تاکسی صرف. این خودرو برای خانواده جوانی که به دنبال یک وسیله نقلیه دوم، پاک و بسیار جادار برای انجام امور روزانه و گشت‌وگذارهای آخر هفته است، یک گزینه ایده‌آل به شمار می‌رود.
با در نظر گرفتن قیمت، بستیون نات در جایگاه جالبی قرار می‌گیرد. اگر اولویت اصلی شما حداکثر فضای ممکن، هزینه‌های جاری نزدیک به صفر و یک سواری آرام و بی‌دغدغه برای مصارف روزمره شهری و سفرهای کوتاه خانوادگی است، نات یکی از بهترین و منطقی‌ترین انتخاب‌های موجود در بازار است و ارزش خرید بالایی دارد. آرامش یک کابین بی‌صدا و جادار، ویژگی‌ای است که کمتر خودرویی در این بازه قیمتی ارائه می‌دهد.
همچنین برای افرادی که مسیر تردد روزانه مشخصی دارند و می‌توانند زیرساخت شارژ خانگی را فراهم کنند، نات می‌تواند هزینه‌های حمل‌ونقل را به شکل چشمگیری کاهش دهد. اما اگر فردی هستید که به صورت مداوم سفرهای طولانی و پیش‌بینی نشده در جاده‌های ایران دارید، یا به دنبال هیجان رانندگی و هندلینگ اسپرت هستید، بهتر است به سراغ رقبای بنزینی یا حتی سدان‌های برقی چابک‌تر بروید. بستیون نات، دعوتی است به تجربه آینده حمل‌ونقل؛ دعوتی آرام، جادار و هوشمندانه.
سوالات متداول
برد حرکتی بستیون NAT چقدر است و برای چه مصارفی مناسب است؟
برد حرکتی بستیون NAT بر اساس استاندارد NEDC حدود 425 کیلومتر است. این خودرو برای استفاده‌های شهری و سفرهای بین‌شهری کوتاه بسیار مناسب است، به‌ویژه برای رانندگان تاکسی که نیاز به کارکرد طولانی‌مدت در طول روز دارند.
مدت زمان شارژ باتری بستیون NAT چقدر است؟
با استفاده از شارژر سریع DC، باتری خودرو در مدت 30 دقیقه تا 80 درصد شارژ می‌شود. همچنین، با استفاده از شارژرهای خانگی AC، زمان شارژ کامل باتری حدود 8.4 ساعت است.
ظرفیت صندوق عقب این خودرو چقدر است؟
صندوق عقب بستیون NAT دارای ظرفیت 454 لیتر است که فضای کافی برای حمل وسایل روزمره، بارهای کوچک یا چمدان‌های مسافرتی فراهم می‌کند.
بستیون NAT چه ویژگی‌های ایمنی دارد؟
این خودرو به امکانات ایمنی متعددی مانند سیستم ABS، EBD، ترمز کمکی، کنترل پایداری، سیستم جلوگیری از واژگونی، کیسه‌های هوای جلو، دوربین و سنسور عقب مجهز است.
آیا بستیون NAT برای سفرهای طولانی مناسب است؟
با وجود برد حرکتی مناسب، بستیون NAT برای سفرهای طولانی‌تر به زیرساخت‌های شارژ سریع نیاز دارد. اگر در مسیر سفر ایستگاه‌های شارژ موجود باشد، این خودرو می‌تواند گزینه‌ای مناسب برای سفرهای بین‌شهری باشد.
هزینه نگهداری بستیون NAT نسبت به خودروهای احتراقی چقدر است؟
به دلیل استفاده از پیشرانه برقی و قطعات متحرک کمتر، هزینه‌های تعمیر و نگهداری بستیون NAT به‌مراتب پایین‌تر از خودروهای با موتور احتراقی است. همچنین، هزینه شارژ برقی آن نسبت به سوخت‌های فسیلی بسیار کمتر است.
آیا بستیون NAT به‌عنوان تاکسی مناسب است؟
بله، بستیون NAT به دلیل مصرف انرژی پایین، برد حرکتی مناسب و امکانات رفاهی مثل درهای کشویی برقی و صندلی‌های جادار، گزینه‌ای عالی برای خطوط تاکسیرانی محسوب می‌شود.
قیمت بستیون NAT چقدر است؟
ایران‌خودرو قیمت این خودرو را در سال 1404، حدود ۱۲۰۰۰۰۰۰۰۰ تا ۱۷۰۰۰۰۰۰۰۰۰، تومان اعلام کرده است. این قیمت در مقایسه با امکانات و فناوری‌های ارائه‌شده رقابتی به نظر می‌رسد.
چه محدودیت‌هایی ممکن است در استفاده از بستیون NAT وجود داشته باشد؟
کمبود زیرساخت‌های شارژ سریع در برخی مناطق و کاهش برد حرکتی در شرایط واقعی مانند ترافیک سنگین یا استفاده از سیستم تهویه مطبوع، می‌تواند از محدودیت‌های این خودرو باشد.
بستیون NAT در مقایسه با خودروهای برقی دیگر چه مزیتی دارد؟
بستیون NAT با قیمت رقابتی، برد حرکتی مناسب، امکانات رفاهی متنوع و هزینه‌های نگهداری پایین، گزینه‌ای جذاب در میان خودروهای برقی موجود در بازار ایران محسوب می‌شود.
