رانندگی با یک پدال (One-Pedal Driving) یک ویژگی نوین و تجربه‌ای متفاوت از رانندگی است که در خودروهای برقی (BEVs) و برخی مدل‌های پیشرفته هیبریدی یافت می‌شود. در این شیوه رانندگی، برخلاف خودروهای سنتی که نیاز به استفاده از پدال گاز برای شتاب‌گیری و پدال ترمز برای کاهش سرعت و توقف دارند، راننده می‌تواند بخش عمده‌ای از فرآیندهای کنترل سرعت، از جمله شتاب‌گیری، کاهش سرعت و حتی توقف کامل را، تنها با استفاده از یک پدال – یعنی پدال گاز – انجام دهد. این قابلیت بر پایه استفاده حداکثری از ترمز احیاکننده بنا شده است. درک رانندگی با یک پدال (One-Pedal Driving): چیستی و مفهوم کنترل سرعت خودرو تنها با پدال گاز برای هر کسی که به خودروهای برقی یا فناوری‌های رانندگی نوین علاقه‌مند است، مفید خواهد بود. این دانشنامه به بررسی جامع رانندگی با یک پدال می‌پردازد.
مفهوم کنترل سرعت خودرو تنها با پدال گاز
رانندگی با یک پدال (One-Pedal Driving) دقیقاً همانطور که از نامش پیداست، به شیوه‌ای از رانندگی اشاره دارد که در آن نیاز به جابجایی مداوم پا بین پدال گاز و پدال ترمز به حداقل می‌رسد. چیستی رانندگی با یک پدال در این است که پدال گاز دو نقش اصلی را ایفا می‌کند: وقتی آن را فشار می‌دهید، خودرو شتاب می‌گیرد؛ اما وقتی فشار آن را کم می‌کنید یا پدال را رها می‌نمایید، خودرو شروع به کاهش سرعت می‌کند. میزان کاهش سرعت (شدت ترمزگیری) متناسب با میزان برداشتن پا از روی پدال گاز است.
مفهوم کنترل سرعت خودرو تنها با پدال گاز این است که راننده با تنظیم دقیق و حساس فشار پا بر روی یک پدال، می‌تواند سرعت مورد نظر خود را تنظیم کرده و در بسیاری از شرایط رانندگی (به‌خصوص در ترافیک یا رانندگی شهری) بدون نیاز به لمس پدال ترمز سنتی، سرعت خودرو را کم یا زیاد کند و حتی تا توقف کامل برسد. پدال ترمز فیزیکی همچنان برای ترمزگیری اضطراری و برخی موقعیت‌های خاص دیگر در دسترس است.
نحوه عملکرد سیستم One-Pedal Driving: استفاده هوشمندانه از ترمز احیاکننده با شدت بالا
نحوه عملکرد سیستم One-Pedal Driving به طور مستقیم با فناوری ترمز احیاکننده در خودروهای برقی و هیبریدی مرتبط است. ترمز احیاکننده سیستمی است که انرژی جنبشی خودرو در حین کاهش سرعت را به انرژی الکتریکی تبدیل کرده و در باتری ذخیره می‌کند (موتور الکتریکی در این حالت به عنوان ژنراتور عمل می‌کند) و همزمان نیروی ترمزی ایجاد می‌نماید.
در سیستم One-Pedal Driving، ترمز احیاکننده با شدت بالا فعال می‌شود. هنگامی که راننده پای خود را از روی پدال گاز برمی‌دارد یا فشار آن را کاهش می‌دهد، سیستم کنترل خودرو به موتور الکتریکی دستور می‌دهد تا با شدت بیشتری به عنوان ژنراتور عمل کند. این عمل باعث می‌شود که نیروی ترمز احیاکننده قوی‌تری تولید شود که می‌تواند به سرعت سرعت خودرو را کاهش دهد. در برخی پیاده‌سازی‌های پیشرفته، سیستم می‌تواند به گونه‌ای تنظیم شود که با برداشتن کامل پا از روی پدال گاز، خودرو کاملاً متوقف شده و حتی در جای خود نگه داشته شود. استفاده هوشمندانه از ترمز احیاکننده با شدت بالا در این سیستم، کلید امکان کنترل سرعت تنها با پدال گاز است.
مزایای کلیدی رانندگی با یک پدال برای راندمان، برد پیمایش و تجربه رانندگی (بهره‌وری انرژی و راحتی)
رانندگی با یک پدال دارای مزایای کلیدی متعددی است که آن را برای رانندگان خودروهای برقی جذاب می‌کند:
- افزایش راندمان انرژی: با استفاده حداکثری از ترمز احیاکننده، مقدار بیشتری از انرژی جنبشی که در غیر این صورت به صورت گرما در ترمزهای اصطکاکی تلف می‌شد، بازیابی و در باتری ذخیره می‌شود. این به معنای بهره‌وری انرژی بالاتر است.
- افزایش برد پیمایش: انرژی بازیابی شده مستقیماً به باتری بازگردانده شده و مسافت قابل پیمایش با هر بار شارژ را افزایش می‌دهد، به خصوص در رانندگی شهری با توقف و حرکت زیاد.
- کاهش سایش لنت ترمز و دیسک: از آنجایی که ترمز احیاکننده بخش قابل توجهی از کار ترمزگیری را بر عهده دارد، استفاده از لنت و دیسک ترمز سنتی کاهش یافته و عمر مفید آن‌ها به طور قابل توجهی افزایش می‌یابد.
- راحتی راننده: در ترافیک سنگین یا رانندگی شهری که نیاز به تغییر سرعت و توقف‌های مکرر است، رانندگی با یک پدال می‌تواند راحت‌تر باشد زیرا نیاز به جابجایی مداوم پا بین پدال گاز و ترمز را از بین می‌برد. این افزایش راحتی به خصوص در سفرهای روزمره مزیت بزرگی محسوب می‌شود.
- تجربه رانندگی نرم‌تر (پس از عادت کردن): رانندگان باتجربه می‌توانند با تنظیم دقیق فشار پدال گاز، کاهش سرعت نرم و کنترل‌شده‌ای داشته باشند.
یادگیری و عادت‌پذیری رانندگی با یک پدال و تفاوت حس آن با رانندگی سنتی
رانندگی با یک پدال تجربه‌ای متفاوت از رانندگی با خودروهای سنتی است و نیاز به یادگیری و عادت‌پذیری دارد. در ابتدا ممکن است کمی طول بکشد تا راننده با میزان کاهش سرعت خودرو پس از برداشتن پا از روی پدال گاز آشنا شود و بتواند به دقت سرعت را تنها با آن کنترل کند. تخمین فاصله تا توقف مورد نظر تنها با یک پدال، نیازمند تمرین است.
تفاوت حس آن با رانندگی سنتی اساسی است. در رانندگی سنتی، رها کردن پدال گاز معمولاً به معنای ادامه حرکت بدون اعمال ترمز فعال (Coasting) است، در حالی که در رانندگی با یک پدال، این عمل به معنای شروع ترمزگیری فعال (احیاکننده) است. این تفاوت نیاز به تغییر در عادات و رفلکس‌های رانندگی دارد. با این حال، اکثر رانندگان پس از مدتی تمرین به این شیوه عادت می‌کنند و برخی حتی آن را راحت‌تر و لذت‌بخش‌تر از رانندگی سنتی می‌یابند.
خودروهای برقی و هیبریدی پشتیبانی کننده از One-Pedal Driving و جایگاه این قابلیت در آینده
قابلیت One-Pedal Driving به طور فزاینده‌ای در خودروهای برقی و هیبریدی پشتیبانی کننده از این قابلیت ارائه می‌شود. بسیاری از مدل‌های تمام برقی مدرن (BEVs) این ویژگی را به عنوان یک حالت رانندگی (Driving Mode) قابل انتخاب یا با سطوح تنظیم مختلف عرضه می‌کنند. خودروهایی که از این قابلیت پشتیبانی می‌کنند شامل مدل‌هایی از تسلا، نیسان (با نام e-Pedal)، شورلت، بی‌ام‌و و بسیاری دیگر از برندها هستند. برخی خودروها امکان تنظیم شدت ترمز احیاکننده را در سطوح مختلف فراهم می‌کنند، که به راننده اجازه می‌دهد سطح نزدیکی به تجربه One-Pedal Driving را انتخاب کند.
جایگاه این قابلیت در آینده صنعت خودروهای برقی احتمالاً پررنگ‌تر خواهد شد. با توجه به مزایای آن در راندمان و برد پیمایش و همچنین افزایش راحتی راننده در رانندگی شهری، One-Pedal Driving می‌تواند به یکی از ویژگی‌های استاندارد و مورد انتظار در خودروهای برقی آینده تبدیل شود و بخشی از تجربه رانندگی منحصر به فرد EVها باشد.
نتیجه‌گیری
رانندگی با یک پدال (One-Pedal Driving) قابلیتی است که امکان کنترل سرعت خودرو تنها با پدال گاز را در خودروهای برقی و برخی هیبریدی‌ها فراهم می‌کند. این قابلیت بر پایه نحوه عملکرد سیستم One-Pedal Driving: استفاده هوشمندانه از ترمز احیاکننده با شدت بالا استوار است و مزایای کلیدی رانندگی با یک پدال برای راندمان، برد پیمایش و تجربه رانندگی (بهره‌وری انرژی و راحتی) قابل توجهی دارد. با وجود نیاز به یادگیری و عادت‌پذیری و تفاوت حس آن با رانندگی سنتی، این شیوه رانندگی می‌تواند تجربه جدید و کارآمدی را ارائه دهد. با توجه به تعداد فزاینده خودروهای برقی و هیبریدی پشتیبانی کننده از One-Pedal Driving، جایگاه این قابلیت در آینده صنعت خودروهای برقی به عنوان ابزاری برای افزایش راندمان و بهبود تجربه کاربری، محتمل است.
